Dzień Kobiet to zdecydowanie jedno z najbardziej znanych i rozpowszechnionych zwyczajowo świąt. Celebracja tej uroczystości odbywa się nie tylko w domach, ale coraz częściej w dobrym tonie jest obchodzenie go także w pracy. Jak najlepiej przygotować się na to święto, by nie popełnić firmowego faux-pas? Jakie były początki Dnia Kobiet oraz jak obchodziliśmy je w słusznie minionych czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej?
Dzień Kobiet – krótka historia
Wydawać by się mogło, że Dzień Kobiet to piękna okazja stworzona, by móc doceniać kobiety wokół nas. Niestety, początki tej idei są dużo mroczniejsze, a jej historia wiąże się z bardzo przykrym zdarzeniem. Wywodzą się one z Ameryki, a dokładniej z Nowego Jorku, gdzie w 1909 roku pracujące w fabryce kobiety, przytłoczone obowiązkami i brakiem równouprawnienia, rozpoczęły strajk. By stłumić zamieszki i zyskać czas na podjęcie kolejnych działań, właściciel fabryki zamknął protestujące na hali. Niestety, w wyniku nieszczęśliwego zdarzenia w pomieszczeniu rozprzestrzenił się pożar, wskutek czego zginęło ponad sto kobiet zamkniętych w swoistej pułapce. Rozwścieczeni mieszkańcy rozpoczynali kolejne i coraz to liczniejsze demonstracje, upamiętniając tym samym tragicznie zmarłe kobiety.
Całą sytuację wykorzystali ówcześni specjaliści, którzy przypisali sobie ideę strajków i rozpropagowali ją na terenach swoich wpływów. Dokładnie rok później obchodzono już pierwszy na świecie Dzień Kobiet ustanowiony przez Międzynarodówkę Socjalistyczną z Kopenhagi. Celem święta było propagowanie koncepcji równości obu płci, w tym szczególnie przypominanie kobietom, że są silne i spoczywają na ich różne obowiązki. Oczywiście, obowiązkom tym – zgodnie z retoryką Międzynarodówki – miały dzielnie podołać dla dobra narodu i społeczeństwa. Od tego czasu Dzień Kobiet obchodzony jest praktycznie we wszystkich państwach, również w Polsce, gdzie ma bez wątpienia ciekawą historię.
Dzień Kobiet – skąd wziął się pomysł dawania prezentów kobietom?
Jak w wielu innych przypadkach pomysły na to, w jaki sposób obchodzić Dzień Kobiet zaczerpnęliśmy ze starożytności. Już Rzymianie obchodzili święto ku czci kobiet, zwane „Matronaliami”, które skupiały się przede wszystkim na mężatkach. W ten jeden, jedyny dzień w roku mężczyźni oddawali władzę i pozwalali przejąć ją swoim małżonkom. Kobiety zwolnione ze swych codziennych obowiązków udawały się do świątyni Junony, gdzie spędzały czas na radowaniu się i modlitwie, a także obdarowywały się wzajemnie upominkami. Dostawały również prezenty i kwiaty od mężczyzn, którzy byli wdzięczni za wsparcie w szeregu codziennych, mogłoby się wydawać prozaicznych czynności. Święto to przypadało na 1 marca, a jego obchody związane były z początkiem wiosny, narodzinami nowego życia i płodnością. Dziś Matronalia uznawane mogą być za pierwowzór Dnia Kobiet, a ich pomysłodawcą mógł być sam Romulus.
Dzień Kobiet w PRL, czyli goździk, rajstopy i… przymus ewidencji
Dzień Kobiet w pracy upodobali sobie szczególnie komuniści, którzy spopularyzowali wydarzenie i związane z nim prezenty, a także ustanowili je świętem państwowym. Obchody były więc huczne, a na wieńcach i akademiach nie mogło zabraknąć nikogo, a już na pewno nie kobiet. Nikt też nie mógł być pominięty, dlatego w każdym zakładzie pracy rozdawane były drobne prezenty umilające świętowanie. Zazwyczaj były to kwiaty – zakorzenione zwyczajowo w kulturze czerwone goździki, które z czasem zaczęły zamieniać się między innymi w gerbery. Roślinom towarzyszyły towary uchodzące w PRLu za „luksusowe”, jak mydło, perfumy, kawa czy… wyroby pończosznicze i ścierki kuchenne. Najczęściej jednak były to rajstopy, które wraz z czerwonym goździkiem stały się swoistym symbolem Dnia Kobiet.
Upominki te kojarzymy raczej w kategorii słusznie minionej epoki ludowej, aniżeli z upominkami funkcjonującymi po dziś dzień. Niestety mimo podarunków i wielkich gestów święto traciło charakter poprzez swoją „przymusowość”. Wiele kobiet otrzymywało upominki nie ze szczerej intencji czy pamięci, lecz z odgórnego nakazu. Upominkom brakowało również bezinteresowności, gdyż każdy odebrany prezent w zakładzie pracy musiał być pokwitowany pod groźbą kary dyscyplinarnej. Na szczęście dzisiaj mamy możliwość szczerego i bezinteresownego doceniania naszych współpracowniczek, podwładnych i przełożonych. Same prezenty mogą być również znacznie trafniejsze i nie muszą być traktowane jako przymus ewidencjonowany pod hasłem „masa cięta towarowa”.
Dzień Kobiet współcześnie – kiedy obchodzimy?
Mimo, że od 1993 roku Dzień Kobiet nie jest już w Polsce świętem państwowym, wciąż obchodzimy go hucznie. 8 marca to doskonała okazja, by wyrazić szacunek i wdzięczność wszystkim kobietom z naszego otoczenia. Niektóre tradycje, takie jak dawanie prezentów, w tym bardzo często kwiatów, pozostają niezmienne. Warto jednak zauważyć, że czerwone goździki kojarzone z PRL-em odeszły w niepamięć, a na ich miejscu pojawiły się kolorowe tulipany. Obecnie w Polsce bardzo często organizowane są także różnego rodzaju manifestacje i happeningi, głównie mające propagować ideę równości obu płci. Popularne są również wszelkie kursy, warsztaty i szkolenia, często oferowane paniom w tym dniu nieodpłatnie lub za symboliczną “cegiełkę” na cele charytatywne. Bardzo często tego dnia mężczyźni zastępują kobiety w ich codziennych obowiązkach, nierzadko też zdobywają się na wykwintny obiad lub romantyczną kolację.
Podobnie obchody Dnia Kobiet przebiegają na całym świecie, chociaż z małymi różnicami. Przykładowo, we Włoszech popularnym prezentem są czekoladki i gałązki akacji srebrzystej, które są kulturowym odpowiednikiem naszych goździków. Natomiast w Rumunii i Portugalii przyjęło się, że jest to dzień, który kobiety obchodzą we własnym towarzystwie. W Chinach panie mogą liczyć na dzień urlopu oraz specjalne zniżki w wielu sklepach i restauracjach. Wietnam z kolei celebruje dwa dni kobiet – pierwszy, międzynarodowy 8 marca, a drugi, wietnamski 20 października. Niestety, nie w każdym kraju tak się dzieje – Iran zakazał obchodzenia tego święta pod groźbą sankcji prawnych. W 2007 roku doszło do akcji policyjnej, w wyniku której ponad 100 kobiet planujących zgromadzenie zostało dotkliwie pobitych, a setki innych aresztowano.
Dzień Kobiet w firmie – czy warto go obchodzić?
Dzień Kobiet w firmie to świetna okazja, by docenić pracowników i poprawić atmosferę w pracy. To także dobra sposobność do integracji, która niekoniecznie musi odbywać się na stopie stricte formalnej. Obchody nie muszą być szczególnie huczne, ani czasochłonne – już mały gest, uśmiech i szczere życzenia mogą pozytywnie nastroić na resztę dnia. Docenianie pracowników powinno stanowić normę w każdej firmie, a Dzień Kobiet to doskonała okazja ku takiej postawie. Poczucie pracowania dla i z ludźmi, którzy nas zauważają i poważają sprawia, że praca jest wydajniejsza, jesteśmy bardziej zmotywowani i przywiązani do firmy. Widzimy też wyraźny cel, który może prowadzić nas ku dalszym sukcesom – zarówno tym indywidualnym, jak i zespołowym. Dlatego zarówno odrobina świętowania, jak i prezent na Dzień Kobiet wręczony pracownicom będą jak najbardziej pożądanymi elementami tego dnia.
Budowanie więzi i zrozumienia pomaga również przy sytuacjach kryzysowych, jeśli takowe się pojawiają w zespole. Łatwiej jest bowiem poradzić sobie z konfliktem w pracy, gdy pracownicy na ogół nastawieni są do siebie życzliwie i są chętni do rozmowy. Obecnie święto to pozbawione jest już swoich negatywnych konotacji wynikających z jego historii, dlatego bardzo chętnie obchodzone jest również przez młodszych pracowników. Nikt nie zmusza pracownic do podpisywania ewidencji odbioru upominków – zamiast tego można postawić na kreatywność i ciekawe koncepcje. W takiej sytuacji warto więc zorganizować oficjalne, wspólne wydarzenie niż pozostawiać świętowanie i prezenty oddolnej inicjatywie pracowników. Dzięki temu z pewnością zyskają nie tylko świętujące panie, ale również pracodawca i cała firma. Dobry humor, uśmiechy i lekkie pogawędki skutecznie odstresują pracowników i “oczyszczą” atmosferę w zespole.
Prezenty na Dzień Kobiet – co wybrać, by nie popełnić faux pas?
Tradycyjne upominki jak kwiaty czy czekoladki zawsze się sprawdzą, jednak powinne one stawić raczej dodatek do głównego prezentu. Zapomnijmy o reliktach peerelowskiej przeszłości, które narażają nas na niekoniecznie miłe zaskoczenie ze strony obdarowanych pań. Kawowy “extra-selekt”, rajstopy w kartonowym pudełeczku czy perfumy spod szyldu “Luna”, “Pani Walewska” lub “Być może” to nie jest najlepszy pomysł. Aby należycie uhonorować współpracujące z nami kobiety, warto zdecydować się na prezenty, które niosą za sobą pewne przeżycia. Prezenty w postaci emocji to kreatywny pomysł, możliwy do zrealizowania zarówno indywidualnie przez obdarowaną, jak i w wieloosobowym zespole. Sprawdzą się w każdym środowisku i z pewnością przypadną do gustu nawet najbardziej wymagającym paniom.
Idealnie sprawdzą się na pewno vouchery na masaże relaksacyjne, lekcje jogi, kurs wizażu czy makijażu oraz inne zabiegi pielęgnacyjne i warsztaty (również w formie online). Dużo kobiet stawia obecnie na samoświadomość, więc trafionym prezentem może okazać się także kurs samoobrony czy warsztaty mindfulness. W samym prezencie ważne jest to, żeby obdarowane przez nas kobiety mogły cieszyć się chwilą relaksu i czasem tylko dla siebie. Nie obawiajmy się także wręczać prezentów, które na pierwszy rzut oka mogą być kojarzone z klasyką gatunku. Voucher do restauracji włoskiej, azjatyckiej, a nawet polskiej będzie świetnym pomysłem docenionym przez każdą z pracownic. Jeśli chcemy zaskoczyć współpracujące z nami kobiety, postawmy na grywalizację w postaci zespołowego wyjścia na laser tag, wycieczkę po świecie VR, a nawet turniej gokartowy. Dzięki tego typu voucherom podarujesz im prezent, który przyniesie nie tylko korzyści materialne, ale przede wszystkim niezapomniane emocje.
Kwiaty na Dzień Kobiet – jakie wybrać?
Wiele osób zastanawia się, jakie kwiaty podarować na Dzień Kobiet. Trzeba pamiętać, że wielu gatunkom roślin przypisuje się zwyczajowe znaczenie i nietrudno o faux pas na tym polu. Idealnym przykładem będą chryzantemy czy czarne róże, których powinniśmy się wystrzegać – są one bowiem symbolem pożegnania, zwyczajowo układane na grobie. Jeśli zdecydujemy się na obdarowywanie kobiet kwiatami, warto by były to inne rodzaje niż goździki czy gerbery. Nieustannie zyskujące na popularności tulipany długo nacieszą oko i nie będą posiadały negatywnych, “ludowych” konotacji. Tulipany kojarzone są z nadzieją, marzeniami, zaufaniem, dostatkiem oraz szczerą, pozamiłosną sympatią. Opłaca się także zaszaleć z kolorem i postawić na te żółte, zielone czy brązowe, a co odważniejszym polecamy te zabarwione błękitem. Nieoczywiste barwy mogą przynieść więcej radości i zaprowadzą w biurze lub domu wiosenny nastrój. Jeśli w Twojej kwiaciarni wszystkie tulipany zostaną wyprzedane, postaw na hortensje lub storczyki.
Dzień Kobiet – co podczas pracy online?
Pandemia zdecydowanie utrudniła wielu firmom obchody Dnia Kobiet w pracy i wymusiła na panach pewną dozę kreatywności. Nawet, gdy każdy pracuje w swoim domowym zaciszu, możliwe jest zorganizowanie niezwykłej niespodzianki. Panie z pewnością docenią porannego call’a, podczas którego znienacka zostaną złożone im zespołowo życzenia. Można również zawczasu przygotować paczki z upominkami, np. voucherem i czekoladkami, które zostaną doręczone do domów pracowniczek przez kuriera dokładnie tego dnia. Taki prezent na Dzień Kobiet w pracy z pewnością zostanie doceniony, a zaskoczenie wymalowane na twarzach kobiet przeplatać się będzie z radością. W niektórych firmach pracownicy przygotowywali nawet specjalne wiersze na tę okazję. Bardzo często spotyka się także ręcznie podpisane przez szefostwo kartki z życzeniami, dzięki którym panie czują się docenione i wyjątkowe.
A może coś innego zamiast prezentów na Dzień Kobiet?
Jeśli szukasz czegoś innego i chcesz, żeby to święto było naprawdę unikalne, zamiast prezentu podaruj pracownikom i współpracownikom swój czas i uwagę. Wykorzystaj ten dzień, by przeprowadzić z nimi rozmowy integracyjne, ale także posłuchaj, co mają do powiedzenia. Może warto przeprowadzić z nimi rozmowy ewaluacyjne? Dobrym pomysłem będzie też prośba o spisanie (nawet anonimowo) i zebranie pomysłów na to, jak można ulepszyć funkcjonowanie firmy i pracę. Cenionym i coraz popularniejszym trendem jest także zorganizowanie spotkania lub wykładu, który poprowadzony zostanie przez poważaną w branży kobietę. Tym sposobem uhonorujemy Dzień Kobiet, ale też uczestniczące w prelekcji panie będą miały okazję się doszkolić i zainspirować. Można też postawić na warsztaty niezwiązane z branżą, w której się pracuje, ale relaksujące, jak kurs tworzenia lasów w słoiku. Jeden dzień odpoczynku w tak ciekawy sposób z pewnością przyniesie wiele korzyści personalnych, jak i zespołowych.
Pomysł na Dzień Kobiet w pracy
Jak najlepiej zorganizować przebieg takiego święta i jaki jest dobry pomysł na Dzień Kobiet w pracy? Przede wszystkim powinniśmy zacząć od życzeń – już od samego progu panie powinny być serdecznie witane. Warto także zdecydować się na motyw przewodni, który pomoże ustrukturyzować przebieg pracy, a także spaja świętowanie. Świetnie sprawdzi się system upominek – jedzenie – prezent. Przykładowo święto można obchodzić w klimacie indyjskim – na dzień dobry rozdawane mogą być mango lassi, które doskonale zastąpią kawę czy herbatę i pozytywnie nastroją do działania. Następną niespodzianką mogą być zamówione w porze lunchu dania kuchni indyjskiej, a zwieńczeniem wszystkiego będzie prezent w postaci vouchera na lekcję jogi.
Należy pamiętać jednak, że każda firma jest inna i warto dostosowywać pomysły do środowiska i przede wszystkim upodobań pracowniczek. Pamiętaj też, że jeśli zdecydujesz się na wręczanie kartek z życzeniami, ich treść powinna być indywidualnie dostosowana do adresatki. Nie zapomnij też o odręcznym podpisie. Nie ma bowiem drugiego tak żenującego faux pas, jak praktyka “kopiuj-wklej” w życzeniach.
Pamiętaj też, że zawsze najważniejszą rzeczą będzie pamięć i sama chęć docenienia kobiet w tym szczególnym dniu. Nawet, jeśli zapomniałeś przygotować prezenty na Dzień Kobiet, złóż szczere życzenia, uśmiechnij się i pozwól im poczuć, jak ważna jest rola każdej z pracownic w Twoim przedsiębiorstwie. Zawsze możesz też zerknąć na porady w Internecie, co na Dzień Kobiet do pracy sprawdzi się idealnie. Warto uczyć się na doświadczeniach innych, by samemu nie popełnić faux pas w ten wspaniały dzień.